ΚΟ με λίγα λόγια:
Η κυκλική οικονομία είναι μια νέα ιδέα του τρόπου με τον οποίο προμηθευόμαστε και χρησιμοποιούμε υλικά. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι να δούμε τι συμβαίνει με ένα προϊόν στο τέλος της ζωής του. Πρέπει να αναδιαμορφώσουμε τη ροή των υλικών και των προϊόντων μας ώστε να απομακρυνθούμε από τη γραμμική οικονομία των απορριμμάτων. Αυτός ο μετασχηματισμός είναι απαραίτητος για να διασφαλιστεί η αποδοτικότερη χρήση των πρώτων υλών, καθώς και για να μειωθούν οι εκπομπές CO2, οι οποίες προκαλούνται από τα αυξανόμενα επίπεδα υπερκατανάλωσης. Η ΚΟ θα μας βοηθήσει επίσης να μειώσουμε τα απόβλητα και να διαφυλάξουμε τους πόρους μας και το περιβάλλον.
Τι είναι η κυκλική οικονομία;
Ένας από τους πιο σημαντικούς ορισμούς της ΚΟ παρέχεται από το Ίδρυμα Ellen MacArthur. Το ίδρυμα είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην ώθηση της μετάβασης στην ΚΟ μέσω έρευνας και βιομηχανικών συνεργασιών. Σύμφωνα με αυτούς
«[ξ ΚΟ] είναι ένα βιομηχανικό σύστημα που είναι αποκαταστατικό ή αναγεννητικό από πρόθεση και σχεδιασμό. Αντικαθιστά την έννοια του «τέλους ζωής» με την αποκατάσταση, στρέφεται προς τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, εξαλείφει τη χρήση τοξικών χημικών ουσιών που βλάπτουν την επαναχρησιμοποίηση και στοχεύει στην εξάλειψη των αποβλήτων μέσω της βελτιστοποίησης του σχεδιασμού υλικών, προϊόντων, συστημάτων και, εντός αυτού, επιχειρηματικών μοντέλων».
Εν συντομία, η ΚΟ βασίζεται στις τρείς παρακάτω αρχές :
(1) Αποφυγή απορριμμάτων και ρύπανσης.
(2) Διατήρηση προϊόντων και υλικών σε συνεχή χρήση.
(3) Αναγέννηση φυσικών συστημάτων.
Επιπλέον, υπάρχει ένας ορισμένος αριθμός αρχών ή «Rs» που πρέπει να ακολουθείτε όταν θέλουμε να ξεκινήσουμε την εφαρμογή της ΚΟ
- μειώστε (αγοράστε λιγότερο, χρησιμοποιήστε λιγότερο, χρησιμοποιήστε λιγότερα υλικά)
- επαναχρησιμοποίηση (επαναχρησιμοποίηση προϊόντων και υλικών μόλις θέλετε να τα πετάξετε ή όταν δεν εκπληρώνουν πλέον τον αρχικό τους σκοπό)
- ανακύκλωση (μετατρέψτε παλιά προϊόντα και υλικά σε εισροή υλικών για νέα προϊόντα και υλικά)
Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δημιουργήσει ένα σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία. Στόχος αυτού του σχεδίου είναι να επιτευχθεί η μετάβαση της ΕΕ σε κυκλική οικονομία.
Αυτή η μετάβαση μπορεί
- να βοηθήσει να προστατεύσουμε τους φυσικούς μας πόρους και να τους χρησιμοποιήσουμε πιο αποτελεσματικά
- να δημιουργηθεί βιώσιμη ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας σε πολλούς κλάδους και τομείς
- να μας βοηθήσει να επιτύχουμε τον στόχο της ΕΕ για την κλιματική ουδετερότητα το 2050
- να σταματήσει η απώλεια της βιοποικιλότητας και να μας βοηθήσει να προστατέψουμε τα φυτά και τα ζώα μας
Για να λάβετε πιο λεπτομερείς και ακαδημαϊκές ιδέες για το πώς μπορεί να οριστεί η ΚΟ, υλικό για να συνεχίσετε την ανάγνωση είναι π.χ. οι Prieto-Sandoval et al. (2018) , Kirchherr et al. (2017) , Rizos et al. (2017) ή Korhonen et al. ( 2018α , 2018β )
Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις σχετικές έννοιες, δείτε Geisendorf & Pietrulla (2018) . [DS1]
Γιατί χρειαζόμαστε μια μεταστροφή προς την κυκλική οικονομία;
Το 39% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου μπορεί να μειωθεί μέσω μιας μετάβασης στην ΚΟ σύμφωνα με την Έκθεση Κυκλικότητας 2021. Αυτό θα μας βοηθήσει να αποφύγουμε μια κλιματική διάσπαση και να καταπολεμήσουμε την παγκόσμια κλιματική κρίση.
Εάν συνεχίσουμε να φτιάχνουμε νέα προϊόντα από παρθένα υλικά, αυτό σημαίνει περίπου σε 23 δισεκατομμύρια τόνους (Gt) ετήσιων εκπομπών. Εφαρμόζοντας κυκλικές στρατηγικές, μπορούμε να μειώσουμε τον αριθμό των ορυκτών, των ορυκτών καυσίμων, των μετάλλων και της βιομάζας που καταναλώνει η παγκόσμια οικονομία.
Για να επιτευχθεί μιας σωστός μετασχηματισμό, οι Hartley et al. (2020) σκιαγραφούν διαφορετικές πολιτικές για τη μετάβαση προς μια κυκλική οικονομία. Πολλά από αυτά θα έχουν άμεσο αντίκτυπο στις εταιρείες και τους κλάδους, διότι θα χρειαστεί να αναδιαρθρώσουμε τον τρόπο με τον οποίο δραστηριοποιούμαστε και πώς παράγουμε αγαθά. [DS2]
Ποια είναι τα οφέλη ενός κυκλικού συστήματος
Ο ΕΟΧ (2016) έχει αναγνωρίσει έναν αριθμό πόρων, περιβαλλοντικών, οικονομικών και κοινωνικών οφελών της κυκλικής οικονομίας στην Ευρώπη. Τα οφέλη των πόρων μπορούν να πραγματοποιηθούν μέσω της βελτίωσης της ασφάλειας των πόρων και της μείωσης της εξάρτησης από τους πόρους. Το ποσοστό των υλικών που επαναχρησιμοποιούνται μπορεί να αυξηθεί από περίπου 9 έως 17%, σχεδόν διπλασιάζοντας την κυκλικότητα της παγκόσμιας οικονομίας (Circle Economy, 2021). Από την περιβαλλοντική πλευρά, ο αρνητικός αντίκτυπος μπορεί να μειωθεί, πράγμα που επιβεβαιώθηκε επίσης από την Circle Economy (2021), η οποία σκιαγραφεί 21 κυκλικές στρατηγικές στην έκθεση Circularity Gap Report 2021. Αυτό μπορεί να διατηρήσει τον πλανήτη σε τροχιά πολύ κάτω των 2 ° C μείωση των εκπομπών κατά περίπου 23 δισεκατομμύρια τόνοι πέρα από ό, τι επιτυγχάνεται με τις τρέχουσες δεσμεύσεις για το κλίμα, μείωση 39% από τα επίπεδα του 2019. Μεταξύ των οικονομικών οφελών, μπορούν να πραγματοποιηθούν ευκαιρίες για οικονομική ανάπτυξη και καινοτομία, π.χ. εξοικονόμηση κόστους 340-630 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ ετησίως μόνο στην ΕΕ (EMF, 2013a) και για ορισμένα καταναλωτικά αγαθά, δηλαδή τρόφιμα, ποτά, υφάσματα και συσκευασίες, εκτιμάται το παγκόσμιο δυναμικό των 700 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ ετησίως σε εξοικονόμηση υλικού, που ισοδυναμεί περίπου με το 20% του κόστους εισροής υλικών σε αυτούς τους τομείς (EMF, 2013β). Από κοινωνικής πλευράς, η Ευρώπη θα έχει τη δυνατότητα να αυξήσει την παραγωγικότητα των πόρων έως και 3% ετησίως μέσω τεχνολογικών εξελίξεων. Εκτός από το όφελος πρωτογενών πόρων έως και 0,6 τρισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως, θα μπορούσαν να προκύψουν 1,2 τρισεκατομμύρια ευρώ για μη-χρήση πόρων και εξωτερικούς πόρους, ένα συνολικό όφελος 1,8 τρισεκατομμυρίων ευρώ σε σύγκριση με σήμερα (EMA et al., 2015 McKinsey, 2015). Εν τω μεταξύ, ο International Labour Organisation προβλέπει τη καθαρή δημιουργία 18 εκατομμυρίων πράσινων θέσεων εργασίας έως το 2030, συμπεριλαμβανομένων 4 εκατομμυρίων στη βιομηχανία και 9 εκατομμυρίων στις ανανεώσιμες πηγές και τις κατασκευές, όλοι τομείς που θα ενισχυθούν από τη στροφή στην κυκλική σκέψη (ILO, 2018, 2019). Ωστόσο, αυτό το δυναμικό μπορεί να διαφέρει ανάλογα με το περιβάλλον της χώρας και τη βιομηχανία (Chateau & Mavroeidi, 2020).